Sevgili TurkceBilgi.Net kullanıcısı, sizinle daha kaliteli zaman geçirek adına üyemiz olmanızı rica ederiz. Blog ve forumlarımızda yazı yazmak isteyebilirsiniz, üyemiz olursanız Türkçe Bilgi Blog'umuzda ve Türkçe Bilgi Forumlarımızda yazı yazma ve yorum yapma imkanına sahip olabilirsiniz.
| Organik Kimya - HİBRİTLEŞME |
Sayfa 9 / 9
03. HİBRİTLEŞME Organik moleküllerde bağlanma tamamen kovalent bağdır. Bunlar 03.01. s (Sigma bağı)  03.02. p (pi Bağı)  P orbitallerinin dikey olarak örtüşmesi ile olur.CH4 molekülde C (Karbon) atomu ile H (Hidrojen) atomu arasindaki bağlanmayı şu şekilde açıklıyabiliriz. Karbon atomunun elektron dağılımı 6C 1s22s22p2 şeklindedir.  Bu durumda karbon atomunun bağ yapabilecek 2 tane eşleşmemiş elektronu gözüküyor. Fakat 4 hidrojen atomu ile bağ yapması bekleniyor. Bu durumda 2s2 deki iki elektrondan biri 2pz orbitaline uyarılır. Böylece karbon atomunu 4 tane bağ yapabilecek yarı dolu orbitali oluşur.  Böylelikle hidrojen atomu 4 tane yarı dolu orbitale birer elektonunu vererek bağlanma yapar.  C bir tane s ve 3 tane p orbitalini kullanarak sp3 hibritleşmesini gerçekleştirdi. Bu örnekle karbon atomunun her zaman 4 bağ yaptığını gördük. Diğer bir gösteriş şekliyle C değerlik bağ elektron sayısı 4 tür (2s22p2) Buradaki 4 tane elektron C atomu üzerine tek tek yerleştirilir. H atomunun değerlik elektron sayısı 1 (1s1) olduğundan ve 4 tane H atomu bulunduğu için her bir H atomunun elektronu C atomunun elektronu ile eşleşir.  Kaç tane sigma bağı varsa bu o molekülün hibritleşme türünü gösterir.
Ortaklanmamış elektronlarda sigma bağı gibi düşünülür. Bunada örnek olarak NH3 (amonyak) verebiliriz 7N 1s2 2s22p3 Normalde N (azot) H (hidrojen) ile 3 bağ yapıyor gibi gözüküyor ama eğer lewis yapısını çizecek olursak, 7N 1s2 2s22p3  N'un 3 tane bağ yapabilecek elektronu bulunmaktadır. Buda H atomunun 1 s1 orbitalindeki bir elektron ile 3 tane bağ yapabileceğini gösteriyor.   N üzerindeki bağa katılmayan ortaklanmamış elektronlarda bağ gibi sayılacağından sp3 hibritleşmesi yapacaktır. Ortaklanmamış elektron çifti çekirdeğe daha yakındır. Bu yüzden s karakteri artar dolayısıyla bağ açısı artar. Bağ elektronları birbirini iter. Ortaklanmamış elektron çiftinin itme kuvveti bağ elektronlarınkinden daha fazladır. Ortaklanmamış elektronların itme kuvveti fazla olduğu için beklenen 109.5 ° açıdan sapma gösterir. Diğer bir özel durum ise atomlar arasındaki çoklu bağlar tek bağ olarak kabul edilir. Bu durum içinde en iyi örnek etilen verilebilir.  6C 1s2 2s22p2 C atomu uyarılarak s orbitalindeki bir elektron p orbitaline uyarılır.    Buradaki hibritleşmeyen C'un dikey p bağları örtüşerek p bağını oluşturur. Böylelikle C yine 4 bağını tamamlamış olur. C-C arasındaki iki bağdan birisi s (sigma) diğerisi ise p bağıdır. Bu iki bağ tek bağ olarak kabul edileceğinden sp2 hibritleşmesi yapacaktır. Diğer bir örnek ise asetilendir.   Asetilende C iki s (sigma) bağı yapar. Hibritleşmeye katılmayan py ve pz orbitalleri ise dikey şekilde örtüşerek 2 tane p bağını oluşturur. C- C arasındaki 2 tane p bağı ve birtane s bağı tek bağ olarak sayılacağından asetilen sp hibritleşmesi yapmaktadır. Buradaki C-C bağları arasında sürekli dönme hareketi vardır. Bu yüzden sayısız şekilde yapı vardır. Buna konformasyon denir. |