BURUN TIKANIKLIĞI

Burunun, solunan havayı temizlemek, nemlendirmek, koku ve tat alımına yardımcı olmak gibi çok önemli görevleri vardır. Burun, içerisinde bir duvarla tam iki bölmeye ayrılmıştır. Burunda konka adı verilen, şişen ve inen yapılar vardır. Bu etler solunum havasının nemlendirilmesi ve ısıtılmasından sorumludur. Dönüşümlü olarak şişer ve inerler, böylece bir tarafın, bir süre dinlenmesini sağlarlar. Birçok insan, bunun farkına varmaz. 

Sebepleri başlıca şunlardır: 

- Septum deviasyonu 
- Konka hipertrofisi 
- Allerjik nezle 
- Geniz eti büyümesi 
- Enfeksiyonlar 
- Nasal polip 
- Burun boşluğu tümörleri 

Nasıl tedavi edilir ? 

Sebebinin ne olduğuna bağlıdır. Eğer deviasyon varsa tedavi cerrahidir. Et büyümelerinde önce ilaç tedavisi denenebilir ancak cerrahi yine sık uygulanan tedavidir. Alerjinin tedavisi ilaçlarla yapılır ancak alerjiye bağlı vlees büyümesi ya da sinüzit gelişmişse cerrahi gerektirebilir. Çocuklarda sık görülen geniz eti'nin büyük olması da burun tıkanıklığına yol açar. Geniz eti, aynen bademcik yapısında olup, çocuğun burnunun arkasında yer alır. Eğer bu doku, normalden büyükse yada çocuğun geniz yapısı dar ve küçükse, geniz eti, burun arkasını tıkayarak, havayolunu kapatır. Çocuktaki burun tıkanıklığının sebebi geniz eti ise ve bu tıkanıklık sürekli bir hâl almış yada çocukta kulak problemlerine yol açmışsa, çıkarılması gerekir. Enfeksiyonlar ilaçla tedavi edilebilir. Ancak tümörler cerrahi, cerrahiye ilave olarak radyoterapi gerektirebilmektedir. 

SEPTUM DEVİASYONU

Septum, burun içini ikiye ayıran, kıkırdak ve kemikten meydana gelmiş duvara verilen isimdir. Bu yapı, çoğu insanda tam olarak düz olmamasına rağmen, bir rahatsızlık vermeyebilir. Fazla eğri olduğu kişilerde veya burunun özellikle dar bölgelerinde, az da olsa, eğri yapısıyla tıkanıklığa yol açabilir. Bu eğrilik, çoğunlukla öncesinde buruna alınmış darbelerle ilgilidir. Kişiler, bunu bazen hatırlamazlar. Kaza sonucu burun kanaması olan her kişide, kıkırdak ve kemik yapının eğriliği oluşabilir. Doğum sırasında bebekler burun travmasına maruz kalmaktadırlar. 

Septum deviasyonu solunum zorluğuna, yüzde basınç ve ağrı hissine, burun akıntısına, tekrarlayan sinüs iltihaplarına yol açabilir. Bu durumu düzeltmek için yapılan operasyona septoplasti denilir ve ciltte bir kesi olmadan tamamen burun içerisinden gerçekleştirilir. Operasyonun amacı, eğri olan kısımların düzeltilmesidir. 

KONKA HİPERTROFİSİ

Tanım:

Konkalar burun ile sinüslerin arasındaki duvarda yerleşen ve her iki tarafta üçer tane bulunan kemik ve bunu saran yumuşak dokudan ibarettir. Alt, orta ve üst konka şeklinde isimlendirilirler. 

Belirtiler:

Konka büyümesinin en önemli ve çoğu zaman tek belirtisi burun tıkanıklığıdır. Bu tıkanıklık bir veya iki tarafta birden olabilir. Hasta hangi tarafının üzerine yatarsa o tarafta daha fazla tıkanıklık olur. Burun tıkanıklığı dışında horlama, geniz akıntısı, sinüzit veya alerjiye bağlı şikayetler oluşabilir.

Nedenler:

Konkalar burnun normal işleyişine göre bazen büyüyüp bazen küçülürler. Ancak burun tıkanıklığı yapacak kadar büyümeleri genellikle alerjik veya iltihabi sebeplere bağlı olarak gelişir. Bu tür büyüme genellikle alt konkada görülür. Orta konkadaki büyümeler sıklıkla konka içinde hava kisti bulunmasına bağlıdır. Eğer hastada bir tarafa doğru septum deviasyonu varsa diğer taraftaki alt konkada büyüme görülebilir. 

Tedavi:

Konkaların küçülmesi için başlangıçta ilaç tedavisi uygulanır. Bu amaçla en çok kortizonlu burun spreylerinin etkili olduğu görülmüştür. Alerjiye bağlı konka büyümelerinde alerjinin tedavisi konkanın küçülmesini sağlayabilir. Ancak sıklıkla ilaç tedavisi yeterli olmaz ve ameliyat gerekir. Orta konkadaki hava kistleri ancak ameliyatla tedavi edilir. 

BURUN KANAMASI

Genellikle basit nedenlere bağlı ve kolayca durdurulan bir durum olmasına rağmen bazen sebebi çok ciddi olup hayatı tehdit eden şiddette kanamalar olabilir.

Burun Kanamasının Nedenleri Nelerdir :

Kanamalar nedenlerine göre, burun içi değişiklikler ve vücudun başka hastalıklarının (enfeksiyon hastalıkları, pıhtılaşma bozuklukları, hipertansiyon, kanser gibi kötü huylu hastalıklar) sonucu olmak üzere 2 ana gruba ayrıabilir. Basit bir burun karıştırması, ağır egzersizler, hafif soğuk algınlıkları alerjik rinit, burun travmalar), burun operasyonları, burun içi yabanca cisimler ve tümörler de kanama nedenleri arasındadır. Kanamaların yerine göre ise burun ön tarafı ve arka tarafı olmak üzere 2 gruba ayrılabilir. Burunun ön tarafından kaynaklanan kanamalar daha çok çocuklarda ve genç erişkinlerde görülürken burun arka bölümünden olan kanamalar, yaşlılarda sık görülür. Burun arkasından olan kanamalar daha çok geriye doğru boğaza akar ve şiddetli olma eğilimindedir. Tansiyon kontrolü gerekir ve KBB uzmanı tarafından müdahale önerilir. 

Nasıl Tedavi Edilir :

- Damarın yakılması
- Tampon konulması
- Damarların bağlanması

Burun Kanaması Olduğunda İlk Müdahale Nasıl Yapılabilir: 

Hastanın ilk yapması gereken şey burun ucunu sıkıca tutarak başını öne doğru eğmesidir. Eğer baş arkaya doğru eğilirse kan genizden boğaza gidebilir. Burun üzerine soğuk uygulaması da faydalıdır. Ancak hastanın kendi uyguladığı yöntemler kanamayı durdursa da mutlaka bir KBB uzmanına muayene olmalıdır.

ALERJİK NEZLE

Alerjik Nezle Nedir: 

Havada bulunan alerjik maddelerin yol açtığı bir rahatsızlıktır. Burun içini döşeyen mukozanın alerjik faktörlerle ortaya çıkan iltihabına alerjik nezle denilir. Birçok kişi bu rahatsızlıktan muzdariptir. Bazılarında hafif geçer, fakat bazı kişilerde çalışmayı ve günlük yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olabilir. 

Alerjiye Ne Sebep Olur

Alerji yapabilecek bilinen ya da bilinmeyen çok sayıda faktör vardır. En sık görülenler arasında toz, polenler, küf mantarları, bazı yiyecekler (süt, yumurta, çilek vs.), kimyasal maddeler, ev hayvanları sayılabilir. 

Ne Gibi Belirtiler Yapar

En sık görülen semptomları arasında burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı, kaşıntı, geniz akıntısı, boğazda gıcık, kronik öksürük, orta kulakta basınç problemleri sayılabilir. Alerjik kişilerde alerjik olmayan kişilere göre daha çok sinüzit, burunda vlees büyümesi (konka hipertrofisi veya polip), astım ve cilt reaksiyonları görülür. 

Nasıl Tedavi Edilir: 

- Allerjenden korunma
- İlaç Tedavisi
- Aşı Tedavisi

SİNÜZİT

Burun çevresindeki kemik yapılar içindeki boşlukların iltihaplanmasına sinüzit adı verilir. Bütün sinüsler bir delik aracılığı ile burun içine açılırlar. Buruna açılan bu delikler sinüslerin havalanmasını da sağlarlar. 

Nasıl İltihaplanır: 

Burun ve sinüsler; bakteri ve virüslerin sık sık yerleşip iltihap yaptığı bölgelerdir. Bu bölgelerde her zaman iltihaba yol açacak bakteri ve virüs bulunur ancak normal çalışan bir sinüste iltihap her zaman olmaz. Eğer sinüsün havalanmasını bozabilecek bir durum varsa sinüs iltihabı gelişir. Bakteri ve virüs dışında nadiren de olsa mantarlar da iltihap yaparlar. Sinüzit en çok nezle, grip gibi üst solunum yolu infeksiyonları sonrası gelişir. Bu tür infeksiyonlarda sinüslerin burun içine açılan delikleri ödem nedeniyle kapanır ve sinüs salgıları burun içine boşalamaz. Ayrıca sinüslerin havalanması da bozulur. Bu durumda sinüs içerisinde kolayca iltihap gelişir. Bunun dışında sinüs ağızlarını tıkayan alerji, burunda kemik eğriliği, vlees büyümesi, yabancı cisim, geniz eti gibi durumlar da sinüzit gelişmesini kolaylaştırır. 

Sinüzitin Belirtileri Nelerdir: 

Akut ve kronik sinüzitin belirtileri biribirinden farklıdır. Akut sinüzitte şikayetler daha şiddetlidir. Hastayı verontrustende çok rahatsız eden şikayetlerden biri ağrıdır. Genellikle öne doğru eğilmekle artar. Ayrıca burun tıkanıklığı, burun akıntısı, koku duyusunda azalma, geniz akıntısı, ateş, çene ve dişlerde ağrı, ağız kokusu, burun kanaması, göz kapakları ve yüzde şişme gibi belirtiler olur. Öksürük hem akut hem de kronik sinüzitin belirtisidir. Kronik sinüzitte şikayetler daha uzun süreli olmasına rağmen daha hafiftir. Ağrı daha seyrek hatta bazen yoktur. Hastayı meest çok geniz akıntısı ve buna bağlı boğaz ağrısı ve öksürük rahatsız eder. Bunun dışında yine burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk hissi ve ağız kokusu olur. Kronik sinüziti olan hastalar bazen akut dönemler yaşayabilirler. 

Sinüzit Nasıl Tedavi Edilir: 

Sinüzit tedavisinde amaç bakterilerin yok edilmesi ve sinüslerin buruna açılan deliklerinin açılmasını sağlamaktır. Bakterilerin yok edilmesi antibiyotiklerle olur. Bunun dışında sinüs deliklerinin açılması için kullanılan tablet ya da spreyler, ağrı kesiciler ve sinüzite yardımcı olan alerji gibi durumlar varsa bunlara uygun ilaçlar verilir. İlaçlara cevap alınmayan durumlarda sinüziti kolaylaştıran başka faktörlerin varlığı araştırılır ve uygun şekilde tedavi edilir. Ancak bazen cerrahi gerekebilir. Kronik sinüzitlerde de yine önce ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak sık sık alerji ya da kemik ve kıkırdak eğriliği veya et büyümesi gibi bir anatomik problem olduğunda ameliyatla tedavi gerekli olmaktadır. 

BURUN KIRIĞI

Burun travmalara çok açık bir organdır. Düşme, trafik kazası veya darp nedeniyle burun kırığı çok sık görülen bir durumdur. 

Burun Kırığı Nasıl Oluşur: 

Burun kemiğine önden veya yandan darbe gelebilir. Burun kırığı bazen kemiğin yer değiştirmesine neden olmadan hafif bir çatlakla kendini göstermesine rağmen, şiddetli travmalarda kemikte çok parçalı ve çökmelerin olduğu kırıklar ortaya çıkabilir. Burun kırığı ile beraber diğer yüz kemiklerinde de kırıklar oluşabilir. 

Ne Gibi Belirtiler Olur: 

Burun üzerinde ve yüzün diğer bölgelerinde kanama, kesikler, morarma ve ödem gibi bulgulara rastlanır. Burun içinde de yine kanama, ödem ve burun tıkanıklığı görülebilir. 

Nasıl Tedavi Edilir: 

Burun Kırığı olan hastalarda eğer kemik parçalarında bir yer değiştirme yoksa sadece burun içine tampon konup destek sağlanması yeterli olabilir. Ancak yer değiştirme ve şekil bozukluğu olan hastalarda bunun düzeltilmesi gereklidir. Burun kemiklerinin düzeltilmesi için De ideal zaman ilk birkaç saattir. Bu süre içinde henüz ödem gelişmediğinden işlem daha kolaydır. Eğer ödem çok olursa burnun şekli iyi değerlendirilemeyeceğinden müdahale 3-5 gün ertelenir. Ancak 2 haftadan fazla zaman geçen hastalarda kemiklerde kaynama başlayacağından müdahale 6 ay sonra rinoplasti teknikleriyle yapılır. İlk müdahale genellikle lokal anestezi altında yapılır. Ancak özellikle çocuklarda genel anestezi verilmesi gerekebilir. Burun lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra burun kemikleri eski şekline getirilmeye çalışılır. Burun kemikleri yerine oturtulduktan sonra burun içinden tamponlarla desteklenmesi gereklidir. Burun kemiklerinin dışarıdan da desteklenmesi gereklidir. Bunun için dışarıdan alçı kullanılabilir. 

NAZAL POLİP

Vücudumuzda içi boş, hava ile temas edebilen birçok organ bulunur. Ağız, burun, sindirim sistemi, dış kulak yolu bunlara örnektir. Bu boşlukları döşeyen yüzeysel bir doku tabakası vardır. İşte bu doku tabakasından dışarı doğru sarkarak büyüyen, zoals vlees yapılara "polip" adı verilir. "Kulak, ses teli, mide, bağırsak polibi" gibi. Burun içini veya ağızları burun içine açılan "sinüs" adı verilen boşlukları döşeyen dokulardaki hasardan da polipler gelişebilir. 

Neden Oluşur: 

Nasal polip oluşmasının en önemli sebebi alerjilerdir. Ancak bazen kronik sinüzite bağlı olarak da gelişebilir. Sinüs içini döşeyen mukoza alerji veya iltihaba bağlı olarak şişer ve sinüslerin ağzından çıkıp burun içine doğru büyür. Nasal polip genellikle her iki tarafta birden oluşur.

Polip Neye Sebep Olur: 

Polipler, burun hava akımını engelleyerek burun tıkanıklığına, dolayısıyla ağızdan soluma, baş ağrısı, horlama ve uyku apnesi, sık boğaz hassasiyeti ve iltihabına, nezle ve gribin uzun sürmesine, sinüzit ve koku alma bozukluklarına, yaptığı geniz akıntısı ile astımın artmasına sebep olabilir. 

Polip Nasıl Tedavi Edilir: 

Çok küçük polipler bazen kortizonlu sprey ya da tabletlerle küçülsede tedavi büyük oranda ameliyatla yapılır. Ameliyat öncesi bir süre ilaç tedavisi verilmelidir. Bu ameliyatı daha kolay hale getirir. Operasyondan önce burun içi ve sinüslerin bilgisayarlı tomografik incelemesi gerekir.

Polipler Tekrarlar mı: 

Burun polibi olan hastaları ikiye grupta inceleyebiliriz. Birinci grupta altta belirgin bir hastalık yatmayan kişiler vardır. Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi sonrası bu kişilerde başarı oranı yüksektir. Fakat astım, kistik fibrozis ve aspirin alerjisi olan kişilerde başarı oranı düşer. Bu kişilerde burun polipleri tekrar oluşabilir, bu tür hastalarda yapılması gereken, poliplerin oluşmasını cerrahi